Al een paar jaar wilde ik het proberen, en al een paar jaar gingen de momenten aan me voorbij, omdat ik gewoon niet goed wist waar ik moest beginnen. Maar vorig jaar is het gelukt en terwijl ik schrijf, hangen er ook weer twee potten in de zon. Ik ben namelijk ook dit jaar weer zelf berkensap aan het tappen en heb vandaag mijn eerste 200 ml in de koelkast gezet. En wat vind ik het weer lekker!
Hoe het begon
Vorig jaar in maart sprak ik een kruidencollega en toen ze vertelde dat ze zelf berkensap aftapte, dacht ik: “Nu ga ik het ook gewoon doen!” En zo ging ik ’s middags op zoek naar berken op ons land, met lage takken die wel gesnoeid mochten worden of een inkeping konden hebben. Met mijn rieten tas, een goed mes, boerentouw en glazen potjes ging ik op pad. Ik vond twee berken waarmee ik ging samenwerken en voelde ik me geraakt door wat de natuur ons kan en wil geven. En nu ben ik geen ‘bomenknuffelaar’, maar ik vind het wel belangrijk om een dankbare houding te hebben met betrekking tot wat de schepping ons geeft.
Toen ik ’s avonds ging slapen kon ik niet wachten tot het weer ochtend zou zijn. Ik werd vroeg wakker en ging in mijn charmante joggingbroek, hemdje en vier maten te groot vest mijn bomen bezoeken. De ene boom was een minuut of tien lopen, de andere kon ik met de fiets naartoe.
Eenmaal bij mijn boom in het bos aangekomen, maakte mijn hart een sprongetje. Wel 2 cm sap! Op naar de volgende boom, en daar had ik meer geluk, want ik had uiteindelijk een mason jar vol vers berkensap. Een beter ontbijt kon ik me niet wensen. De smaak van vers berkensap is trouwens heel anders dan die je in een flesje kunt kopen.
Bij deze boom stak een dun kort takje uit de knoest, waar ik een stukje vanaf gehaald heb.
Berkensap
Maar wat is berkensap nu eigenlijk en kun je dat wel zo drinken?
Geen zorgen, dat kan! Maar ik zal er so wie so iets meer over vertellen. Berkensap is het sap dat begin van het voorjaar vanuit de wortels opstijgt naar de takken, honderden liters, zodat de knoppen weer kunnen groeien en bloeien en er weer nieuw blad aan de bomen kan komen. En dat sap is dus heel gezond.
Berkensap is zuiverend, mineraliserend en revitaliserend, wat na de winter heel fijn is voor ons lichaam. Lekker om de boel op te schonen, om vervolgens op te laden en ons weer klaar te maken voor de herfst en winter. Vers getapte en ongepasteuriseerde berkensap wordt ook wel levend water genoemd. Het smaakt wat zoet, door de xylitol (wat berkensuiker betekent) die erin zit, en hydradeert ons lichaam nog intenser dan kokoswater. Xylitol is trouwens suiker-alcohol die in veel groenten en fruit voorkomt, en ook in veel producten suiker vervangt (maar die xylitol is dan vaak uit bijvoorbeeld maïs gewonnen, omdat dat goedkoper is).
Toen mijn leukerd van mijn persoonlijk gewonnen en gezeefde sapje dronk, zei hij: “De smaak vind ik niet per sé heel lekker, maar het lijkt wel alsof het me opwekt en energie geeft. Morgen ga ik er weer wat van proberen.”
Wat hij voelde, klopt wel bij bepaalde eigenschappen van de berk:
- De berk als geheel is een algemene tonic, wat betekent dat hij onze organen niet-specifiek (dus algemeen) versterkt en ondersteunt, waardoor we meer energie krijgen.
- Berk helpt ons lichaam reinigen en is van invloed op onze urinewegen, waardoor afvalstoffen worden afgevoerd die bijvoorbeeld verband houden met nier- of blaasstenen, jicht, gruis en reuma.
- Berk ontgift onze lever en nieren, en helpt ook bij cellulite (niet te verwarren met cellulitis), wat een ontsteking van de huid en het onderliggende weefsel is.
- Alle delen van de berk worden gebruikt voor medicinale ‘brouwsels’, zoals thee en tinctuur, en de etherische olie van de berk (die uit de schors gewonnen wordt) heeft ook prachtige eigenschappen.
- Berkensap wordt ook gebruikt voor reinigingskuren van een paar weken. Google maar eens op berk of berkensap en je vermaakt je zo een paar uurtjes.
Ik hoop de komende week ook dagelijks wat berkensap te kunnen blijven drinken, als een fijne ondersteuning voor mijn lichaam om met frisse moed de lente tegemoet te gaan.
Ben je in verwachting of geef je borstvoeding, dan kun je je beter aan iets anders wagen. En als je een hond hebt en je denkt:” Die moet dit ook echt even proeven!”, niet doen. Berkensap is voor honden namelijk giftig en kan zelfs dodelijk zijn.
En last but not least: als je geïnspireerd bent om ook zelf berkensap te tappen, zorg dan dat je weet wat je doet, zodat je een boom niet te veel beschadigt. Let ook op waar de bomen staan; staan zo aan de andere kant van een sloot in een wei? Grote kans dat ze van de boer zijn van wie het land is. Loop dus niet zomaar het land op, maar vraag netjes toestemming. Check ook op andere plekken of er misschien een eigenaar is. Zelf maak ik altijd een bedankje als ik gebruik mag maken van iemands land. Zo maakte ik vorig jaar een calandula-thee voor onze biodynamische groententeler bij wie ik calendula uit de tuin mocht plukken.
Ik ga morgen weer kijken wat de opbrengt is en zal op Instagram wel een fotootje plaatsen.
Fijne dag en proost!
Oh, en hier nog wat tips voor hoe je kunt aftappen
