Graag leg ik je kort en krachtig uit wat aromatherapie is, hoe het werkt en waarom het werkt. Er is alleen veel meer over te vertellen dan wat je op deze pagina leest. Daarom kun je in verschillende blogs op deze website nog veel meer informatie lezen over aromatherapie en de kracht van etherische olie. Op mijn Instagram-account kun je ook veel informatie over vinden.
Aromatherapie
Aromatherapie wordt ook wel geurtherapie genoemd en kan omschreven worden als het therapeutisch gebruik van onder andere etherische oliën, CO2-extracten, absolues en hydrolaten om ons lichamelijk, emotioneel en geestelijk welzijn te ondersteunen en bevorderen.
Etherische oliën kunnen ondersteuning bieden bij veel soorten klachten: slaapproblemen, spijsverteringsklachten, hormonale disbalans, emotionele klachten zoals depressiviteit, angst of faalangst. In mijn praktijk gebruik ik etherische oliën soms ook in zalven ter ondersteuning bij huidproblemen, wond- en littekenherstel, acné, astmatische klachten, pijnklachten en meer.
Ook als het gaat over samenstellingen met etherische oliën, maak ik alles op maat, afgestemd op jouw lichaam en jouw verhaal. Hierbij houd ik altijd rekening met contra-indicaties zoals medicijngebruik, diabetes, een te hoge of lage bloeddruk, epilepsie en meer. Ook als je zwanger bent, deze wens hebt en/of borstvoeding geeft, kun je ervan op aan dat ik alleen ingrediënten en oliën gebruik die veilig zijn voor jou (en je kindje).
Onderdeel van de opleidingen en trainingen die ik gevolgd heb zijn de vakken farmacologie en kinetica. Dit betekent dat ik gedegen kennis heb van de routes die de moleculen van etherische oliën in ons lichaam afleggen, door welke CYP450-enzymen* ze worden omgezet, welke andere organen bij deze omzetting betrokken zijn en welke etherische oliën niet gebruikt kunnen worden op het moment dat je ziek bent, medicatie gebruikt, enzovoort.
Als (klinische kruidengeneeskundige en) aromatherapeut ben ik intensief getraind om met artsen en therapeuten samen te kunnen werken, een aspect van mijn werk waar ik enorm van geniet. Ik ben opgeleid in het onderzoeken en uiteenzetten van de metabole routes* van etherische oliën (farmacologie), met als doel om te bepalen of deze complementair al dan niet ingezet kunnen worden bij reguliere medische behandelingen en therapieën.
Ik adviseer iedereen die medicijnen gebruikt en/of door een arts behandeld wordt om te overleggen of hij/zij akkoord gaat met complementaire zorg door middel van aromatherapie. Uiteraard kan een arts altijd even contact met me opnemen als hij meer wil horen over de zorg die ik vanuit mijn praktijk kan bieden.
Wat zijn etherische oliën?
Etherische oliën worden ook wel vluchtige oliën of essentiële oliën genoemd. Het zijn werkzame inhoudstoffen van bepaalde planten en ze zijn onderdeel van heel veel andere stoffen die in planten voorkomen. Al deze stoffen hebben een algemene of specifieke (geneeskrachtige) werking, net als etherische oliën.
Etherische olie geeft geur aan de plant, het aroma, dat je de essentie van de plant kunt noemen. Het ‘essentiële’ is daarmee de noodzakelijke aanwezigheid van de geurstof, die de plant nodig heeft om voort te planten, te overleven en communiceren. En het bijzondere is dat we deze prachtige stoffen ook in kunnen zetten om ons welzijn te ondersteunen.
De geurmoleculen worden gevormd in het chloroplasma; in klieren en zakjes aan de onderkant van blad, in het zaad, de bast, het hout, kleine holle haartjes op het blad, holle buisjes in een houtkern, in de voorraadholten van een schil en andere delen van de plant. Daar verbindt de geurstof zich met glucose om glycosiden te vormen, die in de hele plant verspreid worden. Etherische oliën dragen bij aan de stofwisseling van een plant en worden daarom ook wel eens plantaardige hormonen genoemd. In de plant nog een ‘essence’, en na distillatie, persing of enfleurage wordt dit etherische olie genoemd, waar binnen de aromatherapie dankbaar, maar ook wijs, gebruik van wordt gemaakt.
Hoe het werkt
Je kunt etherische oliën inhaleren, op de huid aanbrengen en (onder deskundige begeleiding) innemen en vaginaal of rectaal toepassen door middel van zetpillen die hier speciaal voor geformuleerd zijn (waar ik voor getraind ben).
Hoe je etherische oliën ook gebruikt, de inhoudsstoffen (moleculen) komen via je bloedbaan altijd in de lever terecht (behalve bij rectaal gebruik), waar ze worden omgezet naar wateroplosbare stoffen die ons lichaam kan opnemen. Dit is een proces dat zich herhaalt totdat alle moleculen (die ook tijdens dit proces weer ontstaan) omgezet zijn. Deze wateroplosbare stoffen worden vervolgens door de nieren uitgescheiden via onze urinewegen en onderweg worden de werkzame stoffen door ons lichaam opgenomen, waardoor geestelijke, emotionele en lichamelijk klachten op een positieve manier kunnen beïnvloeden.
Als je etherische olie inhaleert, gebeurt er alleen nóg iets bijzonders. Van geïnhaleerde oliemoleculen komt namelijk ongeveer 5% in je hersenen terecht (en 95% in je longen) en daar vloeien twee krachtige processen uit voort:
- Het eerste proces is dat ons reukzintuig een signaal van onze hersenen krijgt dat we iets kunnen ruiken. We kunnen de geur vervolgens wel of niet identificeren, waar een (emotionele) reactie op volgt door bijvoorbeeld een fijne of minder fijne associatie die we bij de geur hebben. Zo kun je bijvoorbeeld misselijk worden van de geur van lavendel, omdat je ooit in een lavendelbad heel misselijk werd. En word je misschien heel blij van de geur van sinaasappel omdat het je herinnert aan een geweldig zomer toen je nog een klein meisje was.
- Het tweede proces dat ontstaat is dat oliemoleculen via de reukzenuw (die zich achterin onze neus bevindt) elektrische signalen geeft aan het limbisch systeem, dat ook wel ons emotioneel geheugen wordt genoemd. Dit systeem speelt tevens een belangrijke rol in het reguleren van ons hartritme en geheugen, onze ademhaling, bloeddruk en hormoonbalans. De hypothalamus, die onderdeel is van het limbisch systeem, is de besturing van ons hormoonhuishouding en ons autonome zenuwstelsel, dat bestaat uit functies die los staan van onze wil. Denk hierbij bijvoorbeeld aan onze spijsvertering en bloedsomloop. Door gebruik van etherische oliën kunnen we al deze organen en orgaansystemen beïnvloeden en ons welzijn ondersteunen. In deze blog kun je daar meer over lezen.
Houd in gedachten dat als je geen geuren kunt ruiken, het effect van aromatherapie in principe alleen lichamelijk zal zijn (wat ook verbetering van emotionele klachten kan geven!).
Inname van etherische oliën
Ik adviseer inname van etherische oliën, en vaginale en rectale toepassing door middel van zetpillen, enkel onder deskundige begeleiding (eventueel in samenwerking met een behandelend arts of specialist). Inname heeft over het algemeen als doel om ondersteuning te bieden bij interne infecties (zoals urineweginfecties), spijsverteringsklachten, bepaalde longklachten, het aanpakken van parasieten en meer. Vaginale toepassing voor klachten zoals bacteriële vaginose, rectale toepassing bij bijvoorbeeld aambeien, voor klachten van de onderste luchtwegen, bepaalde prostaatklachten, en meer.
De meeste etherische oliën hebben sterke antibacteriële eigenschappen. Daarom raad ik afhankelijk van de oliën die worden ingezet aan om tijdelijk probiotica te slikken op het moment dat je etherische oliën intern neemt voor bacteriële infecties, mits probiotica bij jouw lichaam en (overige) klachten past.
Sinds het voorjaar van 2024 heb ik mijn certificering om onder andere zetpillen, pessariums, ovules, pastilles en capsules met etherische oliën te formuleren en maken, en protocollen voor veilig gebruik te schrijven om de gezondheid tijdelijk (complementair) te ondersteunen bij ziekte of klachten. Een voorbeeld hiervan is dat ik in overleg met een oncoloog zetpillen en capsules op maat gemaakt heb ter ondersteuning van een hormoonbehandeling. De complementaire ondersteuning gaf positieve resultaten.
Hydrolaat-therapie
Over deze vorm van complementaire therapie kun je hier meer lezen.
Farfalla
Ik kies alleen voor biologische gecertificeerde oliën waar (minimaal) een kwaliteitsrapport van beschikbaar is.
De meeste etherische oliën die ik gebruik zijn van het merk Farfalla en sinds begin 2024 Florihana, als Farfalla bepaalde etherische niet heeft.
Deze etherische oliën hebben mij persoonlijk enorm op mijn weg geholpen naar een betere gezondheid, maar ook veel vrouwen (en kinderen) binnen mijn praktijk. Mijn keuze voor dit merk gaat echter verder dan deze ervaringen.
Voor de vervaardiging van hun etherische oliën gebruiken beide bedrijven alleen biologische, biodynamische en in het wild geplukte planten, bloemen, zaden, enzovoort. Zaden die ze gebruiken voor het telen van planten zijn zuiver en niet ‘ontsmet’ met pesticiden. Beide bedrijven garanderen dat er niets anders in hun flesjes zit dan de etherische olie die ze uit specifieke planten gewonnen hebben. Dus geen mengingen met anderen oliën, synthetische aanvullingen, of weglatingen van inhoudstoffen om de geur van de olie aangenamer te maken of altijd hetzelfde te laten ruiken. Etherische oliën moeten stuk voor stuk voldoen aan bepaalde eisen met betrekking tot de inhoudstoffen. Zijn deze niet in balans, omdat een oogst bijvoorbeeld mislukt is door weersomstandigheden, dan zal de olie niet verkocht worden. Dat is een heel kostbaar besluit, en reden te meer voor deze prachtige bedrijven om er altijd alles aan te doen om kwaliteit te leveren.
Zowel Farfalla als Florihana staan voor een hoge standaard met betrekking tot bodemgezondheid per gewas. Tevens letten ze op dat een plant op de goede tijd geoogst wordt om zo de beste kwaliteit etherische olie (en hydrolaten) te kunnen destilleren. Sommige planten moeten in de lente worden geoogst, andere in de winter, en beide bedrijven houden daarbij rekening met het moment van de dag (zonnestand, enz.) waarop geoogst moet worden om zo de kwaliteit van hun oliën te waarborgen. In dit proces zorgen ze ook voor korte vervoerstijden, goede destilleerketels die de kwaliteit van de oliën niet beïnvloeden, en waarborgen ze dat elke plant optimaal wordt gedestilleerd: sommige een paar uur en andere tot wel 36 uur. Beide bedrijven verkopen hydrolaten, waarbij Florihana ook specifiek voor hydrolaten destilleert, en de kwaliteit van hun hydrolaten ongelooflijk hoog is.
Farfalla en Florihana weten wat nodig is om de beste kwaliteit olie (en hydrolaat) uit een plant te winnen en deze deskundigheid en integriteit spreken mij aan. Net als het feit dat je van elke olie een kwaliteitsrapport kunt aanvragen en deze bij Florihana ook op de website staan. Beide bedrijven kennen de boeren met wie ze samenwerken en ze betalen hen, net als alle andere medewerkers in de keten, eerlijke lonen. Ook zijn de werkomstandigheden van de alle medewerkers veilig en hebben ze goede arbeidsvoorwaarden. Al hun etherische oliën (en andere producten) zijn Fairtrade en dit geldt ook voor het verpakkingsmateriaal van Farfalla (bij Florihana heb ik deze vraag uitgezet). Ook worden e-mails bij beide bedrijven vriendelijk en persoonlijk beantwoord, steunt Farfalla prachtige ontwikkelingsprojecten, werken beide bedrijven samen met natuurbeheerders en hebben ze hun (internationale) certificeringen op orde. Dit alles geeft mij vertrouwen in zowel Farfalla als Florihana.
Ik verkoop geen producten van Farfalla, Florihana of andere merken en verdien er ook geen geld mee om dit merk te gebruiken of erover te schrijven.
Tot slot
Ik geloof dat aromatherapie onze gezondheid krachtig kan ondersteunen en helpen bevorderen, maar ik geloof ook in balans en een holistische aanpak.
Als je bijvoorbeeld heel de dag op je telefoon of achter je computer zit en veel hoofdpijnklachten hebt, lijkt het me verstandig om eerst te kijken hoe je daar verandering in kunt brengen voordat je de gewoonte ontwikkelt om alleen maar met etherische oliën de hoofdpijn te verzachten. En als je veel last hebt van je darmen door de manier waarop je eet, vind ik het raadzaam om je voedingspatroon eens onder de loep te nemen voordat je op etherische oliën gaat ‘leunen’. In de tussentijd kunnen etherische oliën je zeker op weg helpen, maar voor mij is de weg naar gezondheid altijd holistisch, waarbij ik verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gezondheid hoog in het vaandel heb.
*
Een metabole route geeft onder andere weer door welke (lever)enzymen de inhoudstoffen van medicijnen, kruiden en etherische oliën in het lichaam worden omgezet, zodat je lichaam ze goed kan distribueren en opnemen. Cyp450-enzymen zijn (lever)enzymen die betrokken zijn bij de omzetting van onder andere medicijnen, kruiden, etherische oliën maar bijvoorbeeld ook een rol spelen in de productie van cholesterol.